Kasteel Winsen, gelegen in het schilderachtige stadje Winsen (Luhe) in Nedersaksen, Duitsland, is een getuigenis van eeuwenlange geschiedenis en architectonische evolutie. Dit kasteel, een prachtige mix van middeleeuwse versterking en Renaissance elegantie, is het belangrijkste seculiere gebouw in de stad en blijft bezoekers intrigeren met zijn rijke verleden en charmante uitstraling.
De oorsprong van Kasteel Winsen gaat terug naar een kasteel gebouwd bij een oversteek van de Luhe-rivier, voor het eerst genoemd in documenten in 1315. Er zijn echter aanwijzingen dat het kasteel waarschijnlijk al rond 1277 bestond. Een eikenhouten paal gevonden in 2008, gedateerd rond 1190, geeft aan dat de bouw van het kasteel samenviel met de oprichting van de stad en de uitbreiding van de haven, die belangrijk werd na de vernietiging van Bardowick in 1189.
Tijdens de Lüneburger Successieoorlog in 1371 werd hertog Magnus II gedwongen de Großvogtei Lüneburg naar Winsen te verplaatsen. Het kasteel diende toen als de Großvogtei Winsen, die de Welf bezittingen in het noordelijke deel van het Vorstendom Lüneburg beheerde, een onderafdeling van het Hertogdom Brunswijk-Lüneburg. Gedurende de 14e en 15e eeuw werd het kasteel en zijn landerijen vaak verpand door de hertogen, waarbij het meerdere keren van eigenaar wisselde tussen de steden Lüneburg, Hamburg en Lübeck, en zelfs de keurvorsten van Saksen.
Van 1593 tot 1617 maakte hertogin Dorothea van Brunswijk-Lüneburg, de weduwe van Willem de Jongere, het kasteel tot haar residentie. Tijdens haar verblijf hield zij toezicht op het bestuur van het Winsen-kantoor en werd het kasteel de locatie van talrijke heksenprocessen. Historische verslagen geven aan dat ongeveer 40 personen ter dood werden veroordeeld door verbranding tijdens deze processen. Hertogin Dorothea gaf ook opdracht tot de renovatie van de kasteelkapel, waarbij een klok en twee klokken aan de toren werden toegevoegd. Terwijl de grotere klok nog steeds bestaat, werd de kleinere tijdens de Eerste Wereldoorlog opgeëist.
In 1627, tijdens de Dertigjarige Oorlog, herstelde de militaire leider Tilly enkele weken in het kasteel. Na de oorlog diende het kasteel voornamelijk als residentie van de Amtmänner van het Winsen-kantoor. In 1852 verhuisde de districtsrechtbank naar het kasteel, gevolgd door de districtsadministratie in 1885. De districtsadministratie verhuisde in 1932 naar Harburg, maar keerde in 1944 terug naar het kasteel vanwege de vernietiging van het districtskantoor tijdens de oorlog. De administratie bleef daar tot 1961. Tegenwoordig wordt het kasteel uitsluitend gebruikt door de districtsrechtbank van Winsen.
Ondanks het verwijderen van zijn vestingwerken behoudt Kasteel Winsen een indrukwekkend karakter. De bestaande structuren weerspiegelen voornamelijk Renaissance-architectuur. Het bakstenen gebouw met vakwerkelementen staat in een vijver die is ontstaan door het afdammen van de Luhe-rivier. Het bestaat uit een onregelmatig, driehoekig complex met een open binnenplaats. Oorspronkelijk sloot een vierde vleugel de binnenplaats af, maar deze werd waarschijnlijk na een brand in de 18e eeuw gesloopt.
De façade van het kasteel wordt geaccentueerd door de toren en de sierlijke poort, terwijl de andere buitenmuren relatief eenvoudig zijn. De toren heeft een lantaarn met een klok en is bekroond met een windvaan uit 1836. De lange bouwgeschiedenis van het kasteel is zichtbaar in talrijke architectonische details, waaronder een gotisch stergewelf in de kelder dat dateert uit ongeveer 1500. Tijdens de Renaissance werd het kasteel bijgewerkt met een galerij in de binnenplaats en verschillende versieringen. Het gebruik van het kasteel als administratief centrum betekende dat het minder grote ontvangstkamers had en meer kantoren, behalve tijdens het verblijf van hertogin Dorothea, die de kasteelkapel rijkelijk liet versieren.
Uitgebreide renovaties vonden plaats van 1994 tot 2016, inclusief de restauratie van de lantaarn en torenspits in 2022.
Speurtochten in Winsen
Ontdek Winsen met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Winsen op een spannende en interactieve manier!
De klok van het kasteel, die ongeveer 450 kilogram weegt, hangt in de lantaarn van de toren. Hij is bevestigd aan een houten juk met ijzeren banden en heeft het jaar 1596 en een bronzen reliëf van het wapenschild van hertogin Dorothea. De inscriptie op de klok luidt: Door de genade van God, Dorothea, geboren uit koninklijk geslacht in Denemarken, hertogin van Brunswijk en Lüneburg, Winsen Anno 1596. Een andere inscriptie rond de rand van de klok vertaalt zich naar: Waak en bid te allen tijde, want niemand weet wanneer de Heer zal komen.
Tegenwoordig is Kasteel Winsen eigendom van de staat Nedersaksen. In 2008 werd in de kasteeltoren een klein museum opgericht. Vanwege het gebruik als gerechtsgebouw is het interieur van het kasteel over het algemeen niet toegankelijk voor het publiek, behalve op speciale gelegenheden zoals de Dag van het Monument. De kasteelkapel is de locatie van verschillende culturele evenementen, waaronder concerten, en kan worden gehuurd voor bruiloften door het Winsense stadhuis.
Het kasteelpark en de binnenplaats zijn open voor bezoekers. De voormalige vestingwerken zijn omgevormd tot een landschapspark en nutstuinen. Tot 1918 was het park voorbehouden aan de Amtmann en de districtsbestuurder. Een gracht omringde ooit het terrein, en een lindelaan, geplant in 1717, leidde van de stad naar het kasteel. Tegenwoordig staan er nog drie van deze lindebomen. In 2006 werd het park opgenomen in de Winsen State Garden Show als Dorothea's Garden. Het park grenst aan het versterkte kasteelplein, dat wordt gebruikt voor markten en evenementen. Nabijgelegen bezienswaardigheden zijn onder andere het stadhuis, de Sint-Maartenskerk en het historische Marstall-gebouw, dat nu de stadsbibliotheek, toeristische informatie en een museum huisvest.
Kasteel Winsen is niet alleen een historisch monument maar een levend stuk geschiedenis dat een actieve rol blijft spelen in de gemeenschap. Zijn rijke verleden en architectonische schoonheid maken het een must-see bestemming voor iedereen die het charmante stadje Winsen verkent.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 3 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.