Wedeler Roland

In het pittoreske stadje Wedel, gelegen in Schleswig-Holstein, Duitsland, staat een imposante figuur die al eeuwen over de markt waakt. Dit is het Roland-standbeeld, lokaal bekend als de Wedeler Roland. Dit opvallende monument, daterend uit 1558, is niet alleen een symbool van de rijke geschiedenis van de stad, maar ook een bewijs van haar blijvende geest.

De Mystieke Roland

Het Roland-standbeeld in Wedel is een opmerkelijk stuk kunst en historisch belang. Met een hoogte van 4,5 meter en een breedte van 1,5 meter, is dit beeldhouwwerk gemaakt van 32 blokken Obernkirchener zandsteen, afkomstig uit het Schaumburg-district. Het staat op een 2,2 meter hoge bakstenen sokkel, wat bijdraagt aan zijn indrukwekkende aanwezigheid. Het beeld toont een edelman met een volle baard en een kroon, gehuld in gotische plaatpantser, die zuidwaarts naar de Elbe-rivier kijkt. In zijn rechterhand houdt hij een zwaard dat tegen zijn schouder rust, terwijl zijn linkerhand een bol met een kruis vasthoudt, wat keizerlijke macht symboliseert.

Een Nadere Blik op het Standbeeld

Het Roland-standbeeld is een levendig en kleurrijk figuur, met delen van zijn kleding en accessoires geaccentueerd in goudbrons. Over zijn schouders hangt een rode mantel die overgaat in een ondersteunende kolom aan de achterkant van het standbeeld. Deze steun draagt een inscriptie toegeschreven aan de protestantse theoloog Johann Rist (1607–1667), geschreven in gotisch schrift. De voorkant van de sokkel toont een zandstenen reliëf van een wapenschild, mogelijk representatief voor het Huis Schaumburg, hoewel het traditionele Schaumburg-netelblad is vervangen door een hart. Aan de achterkant van de sokkel draagt een rond zandstenen reliëf de inscriptie "Gruss und Segen unseren Nachkommen 1856" (Groeten en zegen aan onze nakomelingen 1856).

De Evolutie van Roland

De oorsprong van de Wedeler Roland gaat terug tot rond 1450, toen de Graaf van Holstein-Schaumburg waarschijnlijk de marktrechten van de stad vestigde, mogelijk gemarkeerd door een marktkruis. Tegen 1558 verving een zandstenen standbeeld de oorspronkelijke markering, zoals blijkt uit een ontvangstbewijs voor de steen uit de Bergwar-steengroeve bij Obernkirchen. Door de eeuwen heen hebben het standbeeld en de sokkel talloze renovaties ondergaan. In 1602 repareerden metselaars beschadigde gebieden met Lüneburgse kalk. Nadat het standbeeld in 1652 was omgevallen, verleende de Deense koning 100 Reichstaler voor de restauratie, op voorwaarde dat het werk werd uitgevoerd door de inwoners van Wedel.

Ondanks deze inspanningen was het standbeeld tegen 1692 in een staat van verval, zoals gedocumenteerd door Johann Daniel Major in zijn werk "Bevölckertes Cimbrien". Latere restauraties vonden plaats in 1785 en 1835–1836, hoewel de fondsen onvoldoende waren voor een volledige kleuropknapbeurt, waardoor het standbeeld uniform grijs bleef. In 1846 en 1856 werd extra metselwerk uitgevoerd om verder instorten te voorkomen, waarbij het wapenschild beschadigd raakte en het Schaumburg-netelblad werd vervangen door een hart. Tegen 1895 was de sokkel opnieuw ontworpen in een neogotische stijl, met uitgesproken hoekchamfers, waardoor een achthoekig kapiteel voor het standbeeld ontstond.

Moderne Restauraties en Verplaatsingen

In 1907 werden uitgebreide reparaties uitgevoerd, waaronder de restauratie van metalen onderdelen zoals het zwaard, kruisen en kroon, en het standbeeld werd opnieuw geschilderd in levendige kleuren. Hoewel een geplande restauratie in 1938 werd geannuleerd vanwege de Tweede Wereldoorlog, overleefde het standbeeld de bombardementen relatief ongeschonden. Oorspronkelijk gelegen in het centrum van de Wedel-marktplaats, werd het standbeeld in 1950 verplaatst om de uitbreiding van de Bundesstraße 431 mogelijk te maken. Deze verplaatsing, ondanks zorgen van monumentenzorg, leidde tot aanzienlijke schade aan het standbeeld. De neogotische sokkel werd vervangen door een smallere kolomachtige kern van beton, bekleed met bakstenen metselwerk. Beschadigde delen van het standbeeld werden gerepareerd met Bückeburg-zandsteen, en de eerder geschilderde inscriptie werd in de ondersteunende kolom gegraveerd. Het standbeeld werd vervolgens opnieuw geschilderd in felle kleuren.

Verdere restauraties vonden plaats in 1984, toen het standbeeld werd gereinigd, gestabiliseerd en gerepareerd. Na twee vandalisme-incidenten, waarbij het standbeeld werd overgoten met verfafbijtmiddel en de bol werd beschadigd, werd een beschermende coating aangebracht. De meest recente restauratie vond plaats in 2012, ter viering van het 800-jarig bestaan van Wedel.

De Symboliek van Roland

Vaak aangeduid als een Roland-standbeeld, wordt aangenomen dat de Wedeler Roland de handels- en marktrechten van de stad symboliseert, met name in relatie tot de historische veemarkt. Deze interpretatie is echter omstreden. Traditionele Roland-standbeelden tonen meestal ridders met harnassen, helmen, zwaarden of lansen, en schilden. Daarentegen draagt de Wedeler Roland een kroon en houdt hij een bol vast, wat wijst op een keizerlijke figuur. In 1692 beschreef Major het standbeeld als een voorstelling van Karel de Grote, en de inscriptie toegeschreven aan Rist identificeert het ook als een keizerlijk beeld. Dit suggereert dat het standbeeld van keizer Karel de Grote waarschijnlijker een verwijzing is naar de marktvrede en de Saksische rechtsorde van die tijd.

Concluderend is het Roland-standbeeld in Wedel meer dan alleen een historisch monument; het is een symbool van het erfgoed en de veerkracht van de stad. Zijn kleurrijke aanwezigheid op de markt herinnert aan de rijke geschiedenis van de stad en de blijvende nalatenschap van haar inwoners. Of je nu een geschiedenisenthousiast bent of een toevallige bezoeker, de Wedeler Roland is een must-see attractie die een fascinerende blik in het verleden biedt.