In het hart van Veendam, een charmant stadje in Nederland, bevindt zich het Veenkoloniaal Museum, een schatkamer vol culturele en historische voorwerpen die het verhaal vertellen van de Veenkoloniën. Dit museum is niet zomaar een gebouw vol relikwieën; het is een reis door de tijd die het rijke erfgoed van een gebied toont dat een belangrijke rol heeft gespeeld in de Nederlandse geschiedenis.
De oorsprong van het Veenkoloniaal Museum gaat terug tot 1939, toen het werd opgericht door de Vereeniging voor Veenkoloniale Oudheidkunde. De basis van de collectie werd echter veel eerder gelegd door Eltjo van Beresteyn, burgemeester van Veendam van 1910 tot 1916, en zijn opvolger F.J. de Zee, die van 1921 tot 1940 in functie was. Aanvankelijk was de collectie gehuisvest in het stadhuis en later verhuisde deze naar een kleine kamer boven het politiebureau, dat daarna de openbare bibliotheek aan de Kerkstraat werd.
In 1989 vond het museum zijn permanente thuis in het voormalige R.H.B.S.-gebouw in Veendam. Dit historische gebouw, ontworpen door architect en rijksbouwmeester Jan Vrijman, werd oorspronkelijk als school gebruikt van 1911 tot het in 1987 zijn educatieve functie verloor. De transformatie van dit gebouw tot museum werd in 1992 voltooid, waarmee de officiële heropening van het Veenkoloniaal Museum een feit was.
Tegenwoordig maakt het museum deel uit van een groter cultureel centrum, dankzij een uitbreiding in 2004 die het verbond met het nieuwe Van Beresteyn cultureel centrum. Deze integratie bracht een theater, bibliotheek, muziekschool, dansschool en theaterschool samen, waardoor een levendig cultureel centrum onder één dak ontstond.
Het Veenkoloniaal Museum biedt een zorgvuldig samengestelde collectie die drie hoofdthema's belicht: turfwinning, landbouwindustrie en maritieme geschiedenis. Elk van deze thema's biedt een unieke kijk op het leven en de tijden van de Veenkoloniën.
De tentoonstellingen over turfwinning duiken in de geschiedenis van de veengebieden en de cruciale rol die ze speelden in de ontwikkeling van de regio. Bezoekers kunnen leren over de gereedschappen en technieken die werden gebruikt bij het turfsteken en de impact die deze industrie had op de lokale gemeenschappen.
Het gedeelte over de landbouwindustrie benadrukt de industrieën die verbonden zijn met de Veenkoloniën, zoals strovezelfabrieken en aardappelzetmeelfabrieken. Het museum besteedt speciale aandacht aan het bedrijf Avebe, met het hoofdkantoor in Veendam, en de bijdragen aan de lokale economie. Hoewel de productie van strovezel in het midden van de jaren zeventig stopte, leeft de erfenis van deze industrie voort door de tentoonstellingen van het museum, die ook de voortdurende productie in moderne kartonfabrieken in nabijgelegen steden belichten.
Het gedeelte over de maritieme geschiedenis is misschien wel het meest fascinerend, omdat het de gouden eeuw van de Veenkoloniale zeehandel in het midden van de 19e eeuw beschrijft. In deze periode domineerden honderden schepen uit de Groningse Veenkoloniën de Nederlandse vloot, met meer dan 60 procent van de schepen geregistreerd in deze regio. De maritieme collectie van het museum omvat een indrukwekkende reeks voorwerpen, zoals Baltische lepels, Riga-kaarten en Toejas (traditionele maritieme gereedschappen). Een speciale kamer gewijd aan Riga, een belangrijke bestemming voor deze schepen, biedt een dieper begrip van de maritieme verbindingen tussen de Veenkoloniën en de Oostzee.
Speurtochten in Veendam
Ontdek Veendam met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Veendam op een spannende en interactieve manier!
Het Veenkoloniaal Museum gaat niet alleen over geschiedenis; het viert ook kunst en cultuur door middel van diverse tentoonstellingen. Elk jaar organiseert het museum verschillende tijdelijke tentoonstellingen die verschillende aspecten van het erfgoed van de regio en hedendaagse kwesties verkennen.
Een van de pronkstukken van het museum is de Familietrouw, het oudste turfschip in de provincie Groningen. Gebouwd in 1894 op de scheepswerf Ten Horn in Veendam, is deze spitse praam een getuigenis van het vakmanschap en het maritieme erfgoed van de regio.
Het museum beschikt ook over een indrukwekkende kunstcollectie met werken van kunstenaars en schrijvers die in de regio hebben gewoond en gewerkt. Bekende namen zijn onder andere Bart Peizel, Geert Hendrik Streurman, Herman Mees en Geert Teis. Het museum heeft enkele van deze werken uitgeleend aan het Streekhistorisch Centrum en de Groninger Archieven, waardoor het artistieke erfgoed van de Veenkoloniën wordt bewaard en toegankelijk is voor een breder publiek.
Een bezoek aan het Veenkoloniaal Museum is meer dan alleen een wandeling door de geschiedenis; het is een meeslepende ervaring die het verleden tot leven brengt. Terwijl je de tentoonstellingen verkent, krijg je een dieper begrip van de veerkracht en vindingrijkheid van de mensen die de Veenkoloniën hebben gevormd. Van de uitdagingen van turfwinning tot de triomfen van de maritieme handel, het museum vertelt een boeiend verhaal van een regio die een onuitwisbare stempel heeft gedrukt op de Nederlandse geschiedenis.
Of je nu een geschiedenisenthousiasteling bent, een kunstliefhebber of gewoon nieuwsgierig bent naar het culturele erfgoed van Nederland, het Veenkoloniaal Museum in Veendam is een bestemming die je niet mag missen. Stap binnen en begin aan een reis door de tijd, waar de echo's van het verleden in elke hoek weerklinken en de geest van de Veenkoloniën tot leven komt.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 2 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.