De Peitav Synagoge, lokaal ook bekend als de Rīgas sinagoga, is een bewijs van de blijvende geest en veerkracht van de Joodse gemeenschap in Riga. Gelegen in de smalle straatjes van de Oude Stad, is dit architectonisch juweel de enige synagoge in Riga die de tumultueuze periodes van Nazi- en Sovjetbezetting heeft overleefd. Tegenwoordig is het een levendig centrum voor de Joodse gemeenschap van de stad, en biedt het een inkijkje in een rijke culturele en religieuze erfenis.
Het verhaal van de Peitav Synagoge begint aan het einde van de 19e eeuw, toen de Joodse gemeenschap van de Oude Stad van Riga een stuk grond verwierf aan de Peitavasstraat met de visie om een synagoge te bouwen. Ondanks talrijke uitdagingen, waaronder de restrictieve beleidsmaatregelen van het Tsaristische Rusland die de bouw van synagogen nabij kerken verboden, zette de gemeenschap door. Met de steun van rijke Joodse kooplieden uit Moskou, die zakelijke belangen in Riga hadden, werd in maart 1903 de bouwvergunning verleend.
De architectonische plannen werden ontworpen door Vilhelms Neimanis, een bekende architect en kunsthistoricus, met bijdragen van de jonge architect Hermann Seuberlich. De bouw, die in 1904 begon, werd in de zomer van 1905 voltooid en kostte in totaal 150.000 roebel, waarvan een aanzienlijk deel werd gedoneerd door de industrieel Ulrich Milman. Ondanks aanvankelijke tegenstand van de overheid, werd de synagoge op tijd voor Rosh Hashanah in 1905 ingewijd, waarmee het begin werd gemarkeerd van haar cruciale rol in het Joodse leven van Riga.
In de periode tussen de wereldoorlogen werd de Peitav Synagoge een van de vier koorsynagogen in Riga, beroemd om zijn koor onder leiding van de Hazzan Abram Abramis. De synagoge diende verschillende groepen binnen de Joodse gemeenschap, waaronder zowel Hassidim als Mitnagdim. Elk jaar tijdens Pesach werd de matze-oven van de synagoge gebruikt, en in de binnenplaats bevonden zich een mikwe en een kleine rituele slachterij, wat haar rol als gemeenschapscentrum verder versterkte.
Speurtochten in Riga
Ontdek Riga met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Riga op een spannende en interactieve manier!
De veerkracht van de Peitav Synagoge werd op de proef gesteld tijdens de Nazi-bezetting van Riga in 1941. Terwijl de meeste synagogen in de stad in brand werden gestoken, werd de Peitav Synagoge gespaard vanwege haar nabijheid tot andere gebouwen in de Oude Stad. Echter, het interieur werd geplunderd en het gebouw werd gebruikt als opslagplaats en stal. In een opmerkelijke daad van moed slaagde Gustavs Shaurums, een predikant van de naburige Hervormde Kerk, erin om de Thorarollen te verbergen en ze door de oorlog heen te bewaren.
Na de oorlog werd de synagoge een van de weinige actieve synagogen in de Sovjet-Unie en een centraal punt voor de Joodse gemeenschap in Riga. Ondanks de onderdrukking van religieuze praktijken door het Sovjetregime, bleven er diensten gehouden worden, vooral tijdens feestdagen zoals Simchat Torah, die veel Joodse jongeren aantrokken. De vastberadenheid van de gemeenschap hield de synagoge in leven, zelfs toen het aantal gemeenteleden in de jaren '60 en '70 afnam.
Met het herwonnen onafhankelijkheid van Letland in 1991, beleefde de Peitav Synagoge een renaissance. De Joodse gemeenschap in Riga, nu de grootste in de Baltische staten met ongeveer 8.000 leden, begon hun geloof opnieuw openlijk te praktiseren. De synagoge stond echter voor uitdagingen, waaronder twee bomaanslagen in 1995 en 1998. Ondanks deze aanvallen werd de synagoge gerestaureerd, met aanzienlijke bijdragen van de Letse overheid, de Europese Unie en talrijke donateurs, waaronder lokale Joodse families.
Het uitgebreide restauratieproject, dat in 2007 begon, had tot doel de synagoge in haar oorspronkelijke pracht te herstellen. Het project onthulde de verslechterde staat van het gebouw, wat grote reparaties noodzakelijk maakte, waaronder het vervangen van meer dan 60% van het dak. De restauratie werd in 2009 voltooid en gemarkeerd door een grootse heropening, bijgewoond door vooraanstaande figuren, waaronder de president en premier van Letland, evenals vertegenwoordigers van verschillende religieuze en Joodse organisaties.
De Peitav Synagoge, gelegen aan Peitavasstraat 6/8, is een opvallend voorbeeld van Jugendstil-architectuur, met een mix van neoklassieke elementen aan de gevel en Egyptisch geïnspireerde interieurs. Het tweeverdiepingen tellende stenen gebouw heeft een rechthoekige plattegrond, met de hoofdingang die uitkijkt op een kleine binnenplaats. Bezoekers worden verwelkomd door een portiek ondersteund door zwarte marmeren zuilen, die leiden naar een vestibule versierd met groene tegels en roze muren, en Egyptisch-stijl zuilen.
De hoofdgebedsruimte is een serene ruimte geschilderd in wit en blauw, met een grijs betegelde vloer. De vrouwenbalkon, ondersteund door Egyptisch-stijl zuilen, loopt asymmetrisch langs drie zijden van de zaal. De houten banken zijn georiënteerd naar de Heilige Ark, met extra zitplaatsen aan de achterkant voor het bestuderen van heilige teksten. Een gedeelte van de vestibulemuur is opzettelijk niet gerestaureerd, om de historische lagen en originele decoraties van de synagoge te tonen.
Vandaag de dag staat de Peitav Synagoge niet alleen als een plaats van aanbidding, maar ook als een symbool van veerkracht en continuïteit voor de Joodse gemeenschap van Riga. Het blijft een levendig centrum voor religieuze en culturele activiteiten, en verwelkomt bezoekers van over de hele wereld om haar rijke geschiedenis en architectonische schoonheid te verkennen. Of je nu wordt aangetrokken door de historische betekenis of de architectonische elegantie, een bezoek aan de Peitav Synagoge biedt een diep verrijkende ervaring, die het verleden en het heden verbindt in het hart van de Oude Stad van Riga.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 3 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.