St. Mariä Geburt, gelegen in het pittoreske stadje Kempen in Noordrijn-Westfalen, Duitsland, is een prachtig voorbeeld van gotische architectuur dat de tand des tijds heeft doorstaan. Deze katholieke parochiekerk, onderdeel van het bisdom Aken, is niet alleen een plaats van aanbidding maar ook een bewaarplaats van rijke geschiedenis en kunst die eeuwen heeft overleefd, inclusief de woelige tijden van de Tweede Wereldoorlog.
De oorsprong van St. Mariä Geburt gaat terug tot rond 1200, toen het werd opgericht onder het patronaat van de abdij van Gladbach. Aanvankelijk was de kerk een drieschepige basiliek met een plat dak, dat rond 1240 werd omgebouwd tot een gewelfde basiliek. In de 14e eeuw werd een koor met twee traveeën en een vijfachtste afsluiting toegevoegd, en rond 1400 werd het schip verhoogd en opnieuw gewelfd, samen met de bouw van een lager zuidelijk zijschip.
De 15e eeuw bracht aanzienlijke veranderingen, waarbij de kerk in verschillende fasen werd verbouwd tot haar huidige vorm. Aanvankelijk was een pseudo-basiliek gepland, maar uiteindelijk werd het een hallenkerk. Gedurende deze periode werd een tweeverdiepingen tellende voorhal gebouwd in de nis tussen het zuidelijke zijschip en het kooromgang. Tussen 1453 en 1460 werd het vroeggotische koor doorbroken en omgebouwd tot een hallenkooromgang, en het noordelijke zijschip werd gebouwd tot dezelfde hoogte als het schip. De bouw werd afgesloten in 1482-90 met de toevoeging van de sacristie aan de noordkant van het koor.
Van 1854 tot 1876 onderging de kerk uitgebreide restauraties. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden belangrijke delen van het kerkmeubilair geëvacueerd, waaronder het hoogaltaar, zijaltaren, delen van de koorbanken en het orgel. Ondanks de verwoestingen van de oorlog, met bombardementen in 1942 en artilleriebeschadigingen in 1945, werden de essentiële elementen van de kerk bewaard door zorgvuldige restauratie-inspanningen van 1948 tot 1958. Het interieur werd tussen 1990 en 1993 gerestaureerd, waardoor de historische kleurenschema’s terugkeerden.
De architectuur van St. Mariä Geburt is een bewijs van haar historische evolutie. De toren is versierd met lesenen, rondboogfriezen en gekoppelde tweelinggeluidsopeningen. Het rondboogportaal werd in de 19e eeuw vernieuwd. De gevels van de renovatie uit de jaren 1240 worden bekroond met een hoog leien piramidedak. De buitenkant van het schip en het koor wordt omringd door een koffie-kroonlijst, met de steunberen bedekt met zadeldaken en de kooromgang met individuele tentdaken. De sacristie en het noordelijke transept zijn bedekt met zadeldaken versierd met maaswerkgevels.
Binnen worden de rechthoekige arcades uit de jaren 1240 bekroond met ribgewelven ondersteund door halfzuilen van trachiet. De oorspronkelijke pilaren werden behouden en hergebruikt tijdens de renovaties. De spitsboogarcades van de bovenste lichtbeuk werden doorbroken toen de hallenkerk werd toegevoegd. De zuidelijke lichtbeuk van de romaanse basiliek is bewaard gebleven onder het zijschipdak. Het interieur wordt gekenmerkt door lesenen en boogfriezen, waarbij de structurele elementen lichtrood zijn geschilderd met witte voeglijnen. De kooromgang is iets smaller dan de zijbeuken, met de veelhoekige muren verdeeld om de tegenoverliggende drie-stralende gewelven te huisvesten, wat unieke zichtlijnen creëert die verschillen van die in andere regionale kerken.
Speurtochten in Kempen
Ontdek Kempen met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Kempen op een spannende en interactieve manier!
De kerk herbergt prachtige glas-in-loodramen, meestal gemaakt door de werkplaats van Hertel & Lersch tussen 1893 en 1900, die scènes uit de Rozenkrans uitbeelden. De ramen aan weerszijden van de westelijke toren tonen de Droevige Geheimen van de Rozenkrans en de Madonna van de Beschermmantel, gemaakt door Heinrich Dieckmann tussen 1935 en 1937. De koorramen, vervaardigd door Wilhelm Geyer in 1967, illustreren het thema van het volgen van Christus. In de noordelijke kooromgang bevindt zich een zwaar beschadigde en slecht bewaarde muurschildering uit 1453 die heiligen van de Franciscaner orde afbeeldt.
Onder de rijke inrichting van de kerk bevinden zich drie Antwerpse altaarstukken, opvallend door hun driedelige schrijnen met verhoogde centrale delen en beschilderde vleugels. Het hoogaltaar, in de 19e eeuw vervangen door het Anna-altaar, werd vervaardigd door Adrian van Overbeck in Antwerpen in 1513/14. Het centrale deel toont de Heilige Verwantschap, met scènes uit het leven van Sint Anna op de schrijn en predella, en apocriefe scènes op de binnenvleugels. De buitenvleugels tonen het Laatste Oordeel. De tien paneelschilderingen op de achterkant van de schrijn tonen scènes uit het leven van Maria.
In het noordelijke zijschip staat het Antwerpse retabel van het Jacobus- en Antoniusaltaar van na 1520, met een 19e-eeuwse predella. De schrijn toont scènes uit de legende van de apostel Jacobus de Meerdere, de legende van Sint Lambertus en het leven van Sint Antonius de Kluizenaar. In het zuidelijke zijschip bevindt zich het Antwerpse retabel van het Mariënaaltaar van rond 1520, ook met een 19e-eeuwse predella. De schrijn toont de Kruisiging en scènes uit het leven van Maria, met de bekroningsfiguur van Sint Joris waarschijnlijk een origineel stuk.
Andere opmerkelijke meubels zijn een torenachtig sacramentshuis gemaakt van zandsteen, vervaardigd door Konrad Kuyn in 1460/61. De elegante tweeverdiepingen tellende maaswerktoren rijst boven een blokvormige basis en een rechthoekige tabernakelbehuizing, met figuren die meestal later zijn toegevoegd. De tabernakel toont de patroonheiligen van de dochterparochies, met de Madonna, Petrus en Paulus in de gevelkronen en Christus tussen engelen met passiewerktuigen in de maaswerktoren.
Het doopvont, gemaakt van blauwe steen uit Namen rond 1200, heeft een ronde kom versierd met hoofden en platte reliëfs van mythische dieren. De achthoekige basis is laatgotisch. Een drie-zits celebrantenstoel uit 1486 draagt het wapen van de aartsbisschop van Keulen, Hermann von Hessen, en het stadswapen. De fijn bewerkte koorbanken, gemaakt van eikenhout door Johannes Gruter in 1492, tonen reliëfafbeeldingen van de vier kerkvaders en de vier maarschalken van het aartsbisdom Keulen, met knielende engelen die de passiewerktuigen vasthouden en het stadswapen aan de zijkanten.
De prachtige Mariakroonluchter, gemaakt in 1508 door de Meester van de von Carben Memorial Foundation, heeft smeedijzeren armen met half-figuur engelen die kaarsen vasthouden, gecentreerd rond een dubbele Madonna in een halo, bekroond door twee zwevende engelen. De kroonluchter is vergelijkbaar met die in St. Nicolai in Kalkar, St. Aldegundis in Emmerich en St. Lambertus in Erkelenz.
De kerk herbergt ook een Pietà uit rond 1380, gemaakt in Keulen, hoewel het lichaam van Christus ontbreekt. Een vereerd beeld van de tronende Madonna, bekend als het Genadebeeld, draagt bij aan het artistieke en spirituele erfgoed van de kerk.
St. Mariä Geburt is niet alleen een getuigenis van gotische architectuur maar ook een levend museum van religieuze kunst en geschiedenis. Haar rijke erfgoed en blijvende schoonheid maken het een must-see bestemming voor iedereen die de culturele schatten van Kempen en de bredere regio van Noordrijn-Westfalen verkent.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 3 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.