De Grote Kerk van Gorinchem, ook wel bekend als de Grote Kerk, is een indrukwekkend gebouw vol geschiedenis en architectonische pracht, gelegen in het hart van Gorinchem in de provincie Zuid-Holland. Deze kerk, die trots op de Groenmarkt staat, is een belangrijk onderdeel van het culturele en spirituele landschap van de stad.
De oorsprong van de Grote Kerk gaat terug tot de 13e eeuw. Op 22 april 1263 werd op deze plek een gotische hallenkerk ingewijd, gewijd aan Sint Maarten of Sint Jan. Deze vroege kerk, bekend als de Sint-Janstoren, was eeuwenlang een belangrijke plaats van aanbidding. Echter, de Reformatie in de tweede helft van de 16e eeuw zorgde voor een transformatie, en de kerk begon bekend te staan als de Grote Kerk.
De kerk heeft talloze historische gebeurtenissen meegemaakt, waaronder schade tijdens de winter van 1813-1814 toen de Fransen uit de stad werden verdreven. Het gebouw leed onder bombardementen toen Russische en Pruisische troepen de Fransen aanvielen. Als gevolg hiervan werd de kerk alleen bij goed weer gebruikt totdat de stadsautoriteiten op 31 augustus 1844 besloten de kerk te sluiten vanwege de slechte staat. Niet lang daarna werd het gebouw gesloopt.
In het midden van de 19e eeuw begon de stad Gorinchem aan een missie om de kerk opnieuw op te bouwen. Architect Warnsinck uit Amsterdam, samen met zijn leerling Abraham Nicolaas Godefroy, kreeg de opdracht om een nieuw gebouw te ontwerpen. Het resultaat was een driebeukige kerk in een mix van romaanse en klassieke stijlen, naadloos geïntegreerd met de 15e-eeuwse Grote of Sint-Janstoren. De nieuwe kerk werd op 4 mei 1851 ingewijd voor protestantse erediensten.
Speurtochten in Gorinchem
Ontdek Gorinchem met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Gorinchem op een spannende en interactieve manier!
Het interieur van de Grote Kerk is een toonbeeld van architectonische verfijning. De muren en pilasters zijn versierd met wit pleisterwerk, terwijl de pilasters beschilderde kapitelen hebben. Het schip is bedekt met een spiegelgewelf en de zijbeuken hebben kruisgewelven. De kerk herbergt vier opmerkelijke statenbijbels, die in 2012 en 2013 werden gerestaureerd. Naast het dienen als plaats van aanbidding, organiseert de Grote Kerk ook kunsttentoonstellingen, waardoor het een levendig cultureel centrum is.
Een van de hoogtepunten van de Grote Kerk is het indrukwekkende orgel. Gebouwd door C.G.F. Witte in september 1853, heeft dit orgel drie manualen en een Rückpositiv. Het was Witte's eerste orgelkas ontworpen in de zogenaamde rondboogstijl. Het orgel bevat pijpwerk van eerdere instrumenten, waaronder die van Johann Bätz in 1761 en Stephanus Cousijns in 1666. De hoofdkas is versierd met drie beelden gemaakt door de Utrechtse beeldhouwer Joannes Rijnbout. De dispositie en technische details van het orgel weerspiegelen de historische betekenis en het vakmanschap van de bouwers.
De toren van de Grote Kerk, bekend als de Grote Sint-Janstoren, is een iconisch kenmerk van de skyline van Gorinchem. De oorspronkelijke toren stortte waarschijnlijk in na een brand in 1361. De huidige toren, die 67 meter hoog is, werd rond 1450 aan de westkant van de kerk gebouwd. De spits werd voltooid in 1517. Tijdens de bouw zakte de toren echter, wat resulteerde in een merkbare helling. Desondanks blijft de toren een majestueus bouwwerk, dat vanaf de top een adembenemend uitzicht biedt over Gorinchem en de omliggende gebieden. Net als de kerk staat de toren op de lijst van rijksmonumenten.
De toren herbergt twee historische klokken. De grotere klok, gegoten door Aelt Janz. van Meurs in 1625, dient als uurklok. Het draagt de inscriptie VERBUM DOMINI MANET IN AETERNUM VOX MEA GRATA ALARDUS MEURS ME FECIT ANNO 1625. De kleinere klok, die dateert uit 1481, werd gegoten door Steven Butendiic en Jan van Vorscoten in Utrecht. Deze klok, oorspronkelijk afkomstig uit het Friese dorp Sondel, wordt gebruikt voor de halfuurslag.
Het carillon, een muziekinstrument bestaande uit een reeks klokken, werd in 1965 gegoten door de gieterij Petit & Fritsen. Dit carillon omvat een reeks klokken van c1 tot c5, met de grootste klok die 2.150 kg weegt. De klokken zijn verbonden met een klavier, waardoor zowel handmatig als automatisch spelen mogelijk is. De geschiedenis van het carillon gaat terug tot de 16e eeuw, met verschillende iteraties en restauraties door de eeuwen heen.
De Grote Kerk van Gorinchem is meer dan alleen een kerk; het is een levend bewijs van de rijke geschiedenis en culturele erfgoed van de stad. De architectonische schoonheid, historische betekenis en levendige rol in de gemeenschap maken het een must-see bestemming voor iedereen die Gorinchem verkent. Of je nu wordt aangetrokken door de geschiedenis, de kunst of de spirituele ambiance, de Grote Kerk biedt een boeiende ervaring die een blijvende indruk achterlaat.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 3 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.