De Steinwache in Dortmund is een indrukwekkende herinnering aan het roerige verleden van de stad en biedt bezoekers een aangrijpende reis door de geschiedenis. Ooit bekend als de Hel van West-Duitsland, was het een beruchte gevangenis. Tegenwoordig is het een gedenkplaats en museum ter nagedachtenis aan degenen die leden onder de nazi-vervolging. Gelegen in het hart van Dortmund nodigt deze historische plek je uit om de aangrijpende verhalen van verzet en onderdrukking te ontdekken.
Oorspronkelijk gebouwd in 1906 als een politiebureau om het snel industrialiserende noordelijke deel van Dortmund te bedienen, werd de Steinwache al snel een centrale figuur in de wetshandhaving van de stad. In 1928 werd het uitgebreid met een moderne gevangenis, in de architecturale stijl van de Nieuwe Zakelijkheid. Echter, met de opkomst van het naziregime in 1933 veranderde de rol van de Steinwache drastisch.
De Gestapo, de geheime politie van de nazi-staat, nam de faciliteit over en veranderde het in een plaats van terreur voor politieke dissidenten, Joden en andere door de nazi's vervolgde groepen. De gevangenis werd berucht vanwege de brute verhoren en overvolle cellen, wat leidde tot haar sombere bijnaam. In de vroege jaren van het nazi-regime zaten er voornamelijk leden van de sterke communistische en sociaaldemocratische gemeenschappen van Dortmund gevangen. Naarmate de Tweede Wereldoorlog vorderde, werden buitenlandse dwangarbeiders, vooral uit Oost-Europa, de grootste groep gevangenen.
Tegenwoordig is de Steinwache een gedenkplaats en educatief centrum dat de verhalen van verzet en vervolging tijdens de nazi-periode vertelt. De permanente tentoonstelling, Verzet en Vervolging in Dortmund 1933–1945, is gehuisvest binnen de muren van de voormalige gevangenis. Terwijl je door de gangen loopt, kom je langs een reeks kamers en displays die de opkomst van het naziregime en de impact ervan op Dortmund en de bredere regio in kaart brengen.
De tentoonstelling begint op de begane grond en biedt een historisch overzicht van het gebouw en het politieke klimaat voorafgaand aan de machtsovername door de nazi's. Hier leer je over de economische crisis en politieke strijd die de weg vrijmaakten voor de opkomst van de nazi's. De gereconstrueerde intakekamer biedt een huiveringwekkende blik op de ervaringen van degenen die in de gevangenis werden opgenomen.
Speurtochten in Dortmund
Ontdek Dortmund met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Dortmund op een spannende en interactieve manier!
Wanneer je naar de bovenverdiepingen gaat, verschuift de focus naar de verhalen van individuen en groepen die moedig verzet boden tegen de nazi-onderdrukking. De tentoonstelling belicht de inspanningen van verschillende politieke partijen, vakbonden en religieuze gemeenschappen die zich tegen het regime verzetten. Persoonlijke getuigenissen en artefacten brengen deze verhalen tot leven, waardoor je een diepere persoonlijke verbinding met het verleden krijgt.
Een verdieping is gewijd aan het thema van dwangarbeid en de raciale vervolging van degenen die door de nazi's als ongewenst werden beschouwd. Hier vind je verhalen over de onmenselijke omstandigheden waarmee buitenlandse arbeiders werden geconfronteerd en de brute beleidsmaatregelen die hun leven beheersten.
De bovenste verdieping gaat in op de vervolging van religieuze gemeenschappen, waaronder de katholieke en protestantse kerken, evenals de Jehova's Getuigen. De tentoonstelling onderzoekt de complexe relaties tussen deze instellingen en de nazi-staat, waarbij zowel medeplichtigheid als moedige tegenstand worden belicht.
Naar aanleiding van deze verhalen behandelt de Steinwache ook de systematische genocide van Joden, Sinti en Roma. De tentoonstellingen beschrijven de stappen die leidden tot hun onteigening, deportatie en uiteindelijke vernietiging, en bieden een sobere herinnering aan de wreedheden die tijdens de Holocaust zijn begaan.
Tot slot bevinden zich in de kelder van de Steinwache tentoonstellingen over de lokale operaties van de Gestapo en het bredere apparaat van nazi-terreur. Hier kunnen bezoekers meer te weten komen over de concentratiekampen, het rechtssysteem onder nazi-heerschappij en de massamoorden uitgevoerd door de Gestapo in het nabijgelegen Rombergpark en Bittermark.
In 2023 keurde de stad Dortmund een aanzienlijke uitbreiding en modernisering van het Steinwache-gedenkteken goed, waarbij de bouw in 2025 van start zal gaan. Dit project zal ervoor zorgen dat de verhalen van verzet en vervolging nog vele generaties verteld blijven worden.
De Steinwache is meer dan alleen een museum; het is een plaats van herinnering en reflectie. Het nodigt bezoekers uit om de donkerste hoofdstukken van de geschiedenis onder ogen te zien en na te denken over het blijvende belang van verzet tegen tirannie en onrecht. Terwijl je door de hallen loopt, krijg je een dieper begrip van de veerkracht van de menselijke geest en de essentiële rol van herinnering bij het vormgeven van een rechtvaardigere toekomst.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 3 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.