In het schilderachtige stadje Boxtel in de Nederlandse provincie Noord-Brabant ligt Kasteel Stapelen, een betoverende mix van geschiedenis, architectuur en serene natuurlijke schoonheid. Dit betoverende kasteel, omgeven door een rustige gracht en weelderig groen, heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de 13e eeuw en zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld, aangepast aan de behoeften en smaken van zijn diverse bewoners.
De oorsprong van de naam Stapelen blijft gehuld in mysterie. Verschillende etymologische woordenboeken suggereren uiteenlopende betekenissen voor het woord stapel, zoals fundament, opslagplaats, zuil of kerktoren. De vroegste geregistreerde naam was Stapelo in 1134, wat wijst op zijn oude wortels. Ondanks het verstrijken van de tijd, blijft een definitieve verklaring voor de naam historici ontgaan, wat een vleugje intrige toevoegt aan dit historische juweel.
De geschiedenis van Kasteel Stapelen begint in de 13e eeuw toen het werd gebouwd door een lid van de familie Van Randerode. De eerste gedocumenteerde vermelding van het kasteel dateert uit 1293. Aanvankelijk was de heerlijkheid Boxtel, waar het kasteel zich bevindt, een leengoed van het Graafschap Loon. In het begin van de 13e eeuw kwam het kasteel in het bezit van Willem I van Boxtel (Van Randerode), die door de hertog van Brabant tot ridder werd geslagen. Door de eeuwen heen wisselde het kasteel meerdere keren van eigenaar, waarbij het door de families Van Merheim en Van Ranst ging.
In de 16e eeuw werd het kasteel eigendom van de familie Van Horne en bleef in hun bezit tot 1763. In deze periode, in 1645, werd het door Filips van Leefdael beschreven als een groot oud kasteel met brede mooie grachten. Het kasteel ontving zelfs de Franse koning Lodewijk XIV enkele dagen in 1672. Na 1763 ging de heerlijkheid over naar de familie Van Salm-Kyrburg. Echter, Frederik III van Salm-Kyrburg kwam op tragische wijze om tijdens de Franse Revolutie, toen hij in 1794 in Parijs werd geëxecuteerd door de guillotine. Het kasteel werd geconfisqueerd en in 1815 verkocht, uiteindelijk gekocht door Hendrik Mahie, een raadslid uit 's-Hertogenbosch.
Speurtochten in Boxtel
Ontdek Boxtel met de digitale speurtocht van myCityHunt! Los puzzels op, beheers teamtaken en verken Boxtel op een spannende en interactieve manier!
Hendrik Mahie ondernam aanzienlijke renovaties, waardoor Kasteel Stapelen werd getransformeerd tot een neogotisch meesterwerk dat het 19e-eeuwse ideaal van kasteelarchitectuur weerspiegelde. Hoewel sommigen de renovaties bekritiseerden voor het aannemen van een Engelse stijl die afweek van de traditionele Nederlandse kasteelesthetiek, was het resultaat een opvallende en geromantiseerde visie van een middeleeuws fort.
Het zuidelijke deel van het kasteelcomplex behoudt veel van zijn oorspronkelijke elementen. De ridderzaal, met zijn 14e-eeuwse dak en tongewelf, staat als een getuigenis van de middeleeuwse oorsprong van het kasteel. De stenen muren van deze vleugel dateren uit de 16e eeuw. De achthoekige toren aan de oostkant, samen met de twee torens aan de westkant van het hoofdgebouw en de kapel aan de zuidkant, stammen allemaal uit de middeleeuwen. De kapel herbergt een altaarstuk uit circa 1600, met het wapen van de familie Van Horne.
Daarentegen onderging de noordkant van het kasteel uitgebreide renovaties in de 19e eeuw. Archeologische opgravingen tijdens de restauratie van 1968 onthulden de fundamenten van eerdere stallen, wat aangeeft dat de binnenplaats ooit aanzienlijk kleiner was. De zuidvleugel bleek gebouwd te zijn op een zandbank, terwijl de noordkant op verhoogde grond was gebouwd. Dit suggereert dat de zuidvleugel oorspronkelijk direct naast de rivier de Dommel stond.
Zoals elk goed kasteel heeft Stapelen zijn eigen legende. Kort voor het jaar 1400 morste een priester genaamd Eligius gewijd witte wijn op het altaardoek tijdens de mis. De wijn liet een rode vlek achter die niet kon worden uitgewassen. Eligius hield dit incident geheim tot zijn sterfbed, toen hij het opbiechtte aan de toenmalige heer van het kasteel, Willem van Merheim. De geestelijkheid gaf toestemming om het bevlekte doek aan het publiek te tonen, wat leidde tot de jaarlijkse Heilig Bloedprocessie in Boxtel, gehouden op de eerste zondag na Pinksteren.
Tegenwoordig is Kasteel Stapelen niet toegankelijk voor het publiek, maar bezoekers kunnen nog steeds de buitenkant bewonderen vanuit het omliggende park, dat vrij toegankelijk is. De serene omgeving van het kasteel, met zijn reflecterende gracht en weelderige tuinen, biedt een vredige toevluchtsoord voor degenen die zich willen onderdompelen in de schoonheid van geschiedenis en natuur.
Samengevat is Kasteel Stapelen niet alleen een historisch monument; het is een symbool van het rijke weefsel van de Nederlandse geschiedenis, waarbij middeleeuwse oorsprong wordt gecombineerd met neogotische charme. De muren fluisteren verhalen van ridders, koningen en geestelijken, wat het een must-see bestemming maakt voor iedereen die de betoverende regio Noord-Brabant verkent.
Koop nu tickets voor de speurtocht!
Met myCityHunt ontdek je duizenden steden over de hele wereld tijdens spannende speurtochten, schattenjachten en escape games!
myCityHunt vouchers zijn het perfecte cadeau voor veel gelegenheden! Verras jouw vrienden en familie met dit buitengewone evenementgeschenk. myCityHunt vouchers zijn vanaf de aankoopdatum 3 jaar geldig en kunnen binnen deze periode worden gebruikt voor een vrij te kiezen stad en tour uit het myCityHunt portfolio.